تحلیل کیفی نگرش توسعه‌ای در ادبیات عامیانه: با تأکید بر ضرب المثل های لری

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی توسعه‌ی دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

توسعه‌یافتگی همواره یکی از دغدغه­های جوامع در حال گذار بوده است. این جوامع در شناختن عوامل عقب­ماندگی خویش به دلایل مختلفی متوسل شده­اند. زبان و ادبیات عامیانه یکی از مواردی است که تجلی­گاه لایه­های زیرین شخصیت افراد است و از این دریچه می­توان نگرش­های افراد را نسبت به موضوع توسعه سنجید. برای بررسی نگرش توسعه­ای لرستان از منظر فرهنگی رجوع به ضرب­المثل‌های لری می­تواند مبنای دقیقی را فراهم آورد. چارچوب نظری این تحقیق با استفاده از نظرهای متفکران دیدگاه نوسازی ساخته شده است. روش تحقیق در این مقاله، تحلیل محتوای تلخیصی است که در آن ضرب­المثل‌ها به لحاظ مضمونی در مقوله‌های مختلف توسعه‌ای گنجانده شده و تعداد فراوانی ضرب­المثل‌ها و هم جهت­گیری مثبت و منفی مضمون هر یک از آن‌ها با توسعه واکاوی شده است. یافته­ها نشان می­دهد که به­لحاظ تکرار، توصیه به عقل‌گرایی، ارزش­های اخلاقی مؤید کار، گرایش به جمع­گرایی، محافظه­کاری و تقدیرگرایی در میان مثل‌ها، بیشترین تکرار را داشته‌اند. همچنین مقوله­های ارزش­های اخلاقی مؤید کار، عقل‌گرایی، جمع­گرایی، دارای موارد مثبت بیشتری بوده و مقوله­های محافظه­کاری و سازگاری (عدم نیاز به پیشرفت)، تقدیرگرایی، جایگاه انتسابی، عام­گرایی، نگاه به ثروت، نگاه جنسیتی و فردگرایی، دارای موارد منفی بیشتری هستند. در مجموع می­توان گفت که غلبه‌ی مثل‌هایی با مضمون ناسازگار با توسعه، در میان ضرب­المثل‌های لری بیشتر به چشم می­خورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Study of the Qualitative and Developmental Attitudes in Lori Folklore Proverbs

نویسندگان [English]

  • Taghi Azad Armaki 1
  • Mojtaba Tarkarani 2
  • Iraj Haghnadri 3
چکیده [English]

Development has been one of the major concerns in transitional societies undergoing change. In order to understand different factors in their underdevelopment, there are different reasons that should properly studied. Language and folklore literature especially proverbs show the deep layers of people’s personalities and through studying these two we can estimate the attitudes of the local people towards such development. The study of developmental attitude of the Lors could give us a precise basis for such an investigation. The theoretical model is based on the ideas of developmental thinkers. The proverbs have been analyzed by qualitative content analysis and we focused on the frequencies of proverbs as well as the meaning of positive and negative orientations. Findings show that rationalism, work-related values, collectivism, conservatism and fatalism were the most frequently used themes among the proverbs. The proverbs were grouped under two headings: 1- positive attitude, including rationalism and collectivism 2- negative attitude, including conservatism, fatalism, ascribed position, universalism, need to achievement, gender belief and individualism. To sum it up, it was concluded that a majority of Lori proverbs were concerned with a lack of or improbability of development and improvement in people’s lives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • developmental attitude
  • Lori folklore
  • proverbs
  • Lorestan
  • content analysis