سنجش میزان تاب‌آوری اجتماعی در مناطق شهری اصفهان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هنر اصفهان

2 عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

تاب­آوری اجتماعی ظرفیت یک جامعه یا اجتماع برای مقابله و انطباق با اختلالات و تغییرات است. تاب‌آوری اجتماعی به مشخصات اجتماعی یک جامعه از جمله سن، جنس، معلولیت، وضعیت اجتماعی و اقتصادی پرداخته و بحث سرمایه اجتماعی را مطرح می‌کند. شهر اصفهان علی‌رغم داشتن پیشینه تاریخی، فرهنگی و اجتماعی از بزهکاری اجتماعی، جرم و بیکاری رنج می‌برد. هدف این پژوهش سنجش میزان تاب‌آوری اجتماعی در مناطق پانزده‌گانه شهر اصفهان است. پس از مروری بر مبانی نظری 22 شاخص استخراج  شده و به عنوان مبنای سنجش تاب‌آوری اجتماعی محسوب می‌شوند. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است. داده‌ها از طریق سرشماری 1390، سالنامه آماری1394، نتایج برخی از طرح‌های پژوهشی (طرح نیازسنجی عمومی شهروندان، شهرداری اصفهان) و مقالات مرتبط جمع‌آوری شده است. تکنیک سنجش و ارزیابی، تکنیک Topsis و نرم‌افزار Topsis Solver می باشد. نتایج نشان می‌دهد که تاب‌آوری اجتماعی، منطقه 3 اصفهان به دلیل تعداد مطلوب مراکز مذهبی- تاریخی، مراکز بهداشتی-درمانی، رضایت از دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، خدمات اینترنتی و امنیت؛ خیلی بالا است و به عنوان بهترین منطقه تاب‌آور اجتماعی محسوب می‌شود و پس از آن مناطق 5 و 1 در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. مناطق 2 و 6 به دلیل بیکاری، جرائم و رفتار اجتماعی نامناسب، به عنوان ضعیف‌ترین منطقه، سایر مناطق دارای تاب‌آوری اجتماعی ضعیفی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Social Resilience in Urban Areas of Isfahan

نویسندگان [English]

  • Hasan Delake 1
  • Hosein Samare Mohsen Beigi 1
  • Ahmad Shahivandi 2
چکیده [English]

Social resilience refers to the capacity of a society to cope and adjust with challenges and changes. It relates to such social characteristics as age, gender, disability, socio-economic status, and social capital. The field of this study is the city of Isfahan that holds substantially high rates of unemployment and crime, despite its long and rich historical and socio-cultural backgrounds. This study aims to examine whether and how the rate of social resilience varies across the fifteen areas of this city. Methodologically, the present research employs a descriptive-analytic approach. It uses secondary data provided mainly through the 2011 population census. The data have been analyzed on the basis of TOPSIS technique and TOPSIS SOLVER software.
The results of this analysis illustrate that the area 3 holds the highest rate of social resilience. This tends be mainly associated with a relatively larger number of religious-historical places and health clinics, transportation access, Internet services and safety.  Then, the areas 5 and 1 hold the next highest ranks in terms of social resilience. The opposite applies to the areas 2 and 6 that indicate their lowest rate of social resilience, which can be explained by substantial prevalence of unemployment and crime in these areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social characteristics
  • social resilience
  • balancing effect
  • TOPSIS technique
  • Isfahan City