تحلیل مؤلفه‌های جامعه‌پذیری سیاسی در کتاب‌های درسی دوره متوسطه (مورد پژوهی کتاب‌های جدید جامعه‌شناسی در رشته علوم انسانی)

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران

3 کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی دانشگاه مازندران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رویکرد کتاب­های درسی مدارس نسبت به مقوله جامعه‌­پذیری سیاسی است. به همین منظور کتاب­های درسی دوره­‌ی دوم متوسطه علوم انسانی به عنوان جامعه آماری و کتاب­های جامعه‌­شناسی ۱ و۲، بر اساس روش نمونه‌­گیری مبتنی برهدف، به عنوان نمونه آماری برگزیده شد. برای سنجش مولفه‌­ها از روش ویلیام اسکات استفاده شد که بر پایه آن ضریب توافق ۹۴/۳ بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ازآمار توصیفی و استنباطی و از نرم افزار اس‌پی‌اس‌اس استفاده گردید. در چارچوب این پژوهش، جامعه‌­پذیری سیاسی از منظر آموزش مقوله­‌های جمهوریت، تساهل و مدارا، مشروعیت سیاسی، هویت سیاسی، پداگوژی انتقادی، عدالت اجتماعی، ارزش های سیاسی انقلاب اسلامی، اقتصاد و حکمرانی خوب مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که در کتاب­های مورد مطالعه رویکرد غالب ترویج مولفه‌­های سیاسی و ایدئولوژک انقلاب اسلامی است که در فرایند آن مولفه‌های جمهوریت و حکمرانی خوب مورد کم ­توجهی قرار گرفته است. مولفه­‌های هویت سیاسی دینی و ارزش­های سیاسی انقلاب اسلامی مهم­ترین مقولات مربوط به جامعه‌­پذیری سیاسی در این کتاب­ها می­باشند که از طریق غیریت‌سازی یا معرفی و نقد ایدئولویک هویت­‌های سیاسی غربی مورد توجه قرار گرفته‌­اند. همچنین ارزش­های سیاسی انقلاب اسلامی بیشتر از ارزش­های اجتماعی و اقتصادی آن مورد تأکید است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Content Analysis of the Political Socialization Components in Secondary-School-Textbooks: Case Study of revisited textbooks of Sociology

نویسندگان [English]

  • Ahmad Rashidi 1
  • Reza Ekhtiari Amiri 2
  • Sajad Seifollahzade 3
1 university of mazandaran
2 Faculty member of Mazandaran University
3 university of Mazandaran
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the components of political socialization have been represented through the school-textbooks in Iran. In terms of research data and method, the research results presented and discussed in this paper are based on the method of content analysis on the revisited textbooks of Sociology in the high-school level. Using William Scott's method, the components of political socialization have been measured by the representation of major terms including republicanism, tolerance, political legitimacy, political identity, critical pedagogy, social justice, political values of the Islamic revolution, economics, and good governance. According to the research findings of this analysis, three main patterns can be addressed: First, the most visible components of political socialization represented in the textbooks are the religious-political identity and political values of the Islamic Revolution, which have been inspired through the otherness and ideological critique of the Western political identities. Second, the textbooks are overwhelmingly allocated to represent the political and ideological elements of the Islamic Revolution of Iran; an approach which have neglected the elements of good governance and republicanism. Finally, the underlying conclusion of these research findings refers to the fact that the political values of the Islamic Revolution have been more significantly represented in the textbooks that its social and economic values.

کلیدواژه‌ها [English]

  • education
  • political socialization
  • social science textbooks
  • high school
  • content analysis