مطالعه‌‌ی تاثیر اعتماد به نهاد پزشکی بر میزان انطباق جامعه با توصیه‌‌های بهداشتی مرتبط با پاندمی کووید 19

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مطالعات نظری علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران

چکیده

تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی میزان اعتماد اجتماعی به نهاد پزشکی و تاثیر آن بر میزان انطباق جامعه با توصیه‌‌های بهداشتی- درمانی در شرایط پاندمی کووید 19 بپردازد. بدین منظور از روش کمی (پیمایش) و ابزار پرسش‌نامه استفاده شده است. جامعه‌‌ی آماری عبارت است از؛ افراد بالای 20 سال شهر تهران که طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 معادل 6666801  نفر می‌باشد. از این میان ،به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای متناسب با حجم و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 306 نفر از مناطق 22 گانه شهر تهران به عنوان نمونه انتخاب شدند. میانگین آلفای کرونباخ شاخص‌ها بیش از 0.7 شد که حاکی از پایایی قابل قبول ابزار سنجش می‌باشد.یافته‌ها نشان داد که میزان انطباق با توصیه‌های بهداشتی در بازه‌‌ی نظرسنجی (تیر ماه 1400) در میان شهروندان تهرانی، نسبتاً زیاد است. همچنین باتوجه به میانگین شاخص اعتماد به نهاد پزشکی (3.18) می‌توان گفت که در مجموع میزان اعتماد پاسخگویان به نهاد پزشکی (در تمام ابعاد آن) نسبتاً زیاد است. به منظور بررسی فرضیات تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. ضریب معناداری هر چهار رابطه زیر 0.05 و معنادار بود؛ از این روی، هر چهار فرضیه تحقیق تائید شد. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که بین اعتماد به نهاد پزشکی در تمام ابعاد آن (شایستگی، رازداری، وظیفه‌شناسی و صداقت) و انطباق با توصیه‌های بهداشتی مرتبط با کووید 19 رابطه‌‌ی مثبت و معنا‌داری وجود دارد. درنتیجه، می توان گفت که با افزایش اعتماد نهادی به نهادهایی مانند نهاد پزشکی در جامعه، می‌توان تا حد زیادی مشارکت اجتماعی در زمینه‌‌ی انطباق با توصیه‌های بهداشتی مرتبط با پاندمی‌ها را افزایش داده و از این طریق به کنترل موثر پاندمی‌ها در جامعه دست یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of the effect of trust in medical institution on the level of community compliance with health recommendations related to the Covid-19 pandemic

نویسنده [English]

  • Mansoureh Mahdizadeh
Assistant professor, Department of Theory-Oriented STI Studies, National Research Institute for Science Policy (NRISP)
چکیده [English]

The present study tries to investigate the level of social trust in the medical institution and its impact on the level of community compliance with health recommendations in the Covid 19 pandemic. For this purpose, quantitative method (survey) and questionnaire tools were used. The statistical population is people over 20 years old in Tehran, which according to the latest general population and housing census in 2016 is equal to 6666801 people. Among them, 306 people from 22 districts of Tehran were selected as a sample by multi-stage cluster sampling method appropriate to the size and using Cochran's formula. The average Cronbach's alpha of the indicators was more than 0.7, which indicates the acceptable reliability of the measurement tool.The results showed that the rate of compliance with health recommendations in the survey period (July 2021) is relatively high among Tehran citizens. Also, according to the average index of trust in the medical institution (3.18), it can be said that in general, the level of trust of the respondents in the medical institution (in all its dimensions) is relatively high. Pearson correlation test was used to test the research hypotheses. The significance coefficient of all four relationships was below 0.05 and significant; Therefore, all four research hypotheses were confirmed. The results of the hypothesis test showed that there is a significant positive relationship between trust in the medical institution in all its dimensions (competence, confidentiality, fidelity and honesty) and compliance with the health recommendations related to Covid-19. As a result, it can be said that by increasing institutional trust in institutions such as the medical institution in the community, it is possible to greatly increase social participation in compliance with pandemic-related health advice and thus achieve effective control of pandemics in society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Trust
  • Medical Institution
  • Social Participation
  • Compliance with health recommendations
  • Covid -19 pandemic
 
احمدی، حبیب، دهقانی، رودابه (1394). آراء و اندیشه‌های اولریش بک (نظریه پرداز جامعه مخاطره‌آمیز). فصلنامهی توسعهی اجتماعی (توسعهی انسانی سابق)، 10 (2)، 101-126.
ادهمی، عبدالرضا، کاویان پور، جلیل (1389). بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان اعتماد اجتماعی در شهرستان نور، جامعه شناسی، 5 (2)، 9-23.
ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا (1380). بررسی رابطه‌ی بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهر کاشان، نامهی علوم اجتماعی، 17، 3-31.
ازکیا، مصطفی، حسنی راد، کریم (1388). نقش اعتماد اجتماعی در مشارکت مردم درطرح‌های توسعه‌ی روستایی، پژوهش نامهی علوم اجتماعی، 3 (1)، 8-27.
اسکندری، سمانه (1392). بررسی مسئله‌ی اعتماد اجتماعی به علم و عوامل موثر بر آن، ترویج علم، 4 (5)، 39-50.
الوانی، سید مهدی، حسینی، سید صمد (1392). تاملی بر مبانی نظری، مفاهیم و مدل‌های اعتماد نهادی (سازمانی)، نشریهی مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 4، 142-105.
آیت‌اللهی، حمیدرضا (1398). راهکارهای عملی برای ارتقای اخلاقی دانشجویان پزشکی، مجله ی فرهنگ و ارتقای سلامت (فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران)، 3 (1)، 103 -115
پارسامهر، مهربان، اسکندری فرد، امیرمختار (1391). اعتماد تعمیم یافته و بین فردی و رابطه‌ی آن با مشارکت ذهنی و عینی (مورد مطالعه: شهر یزد)، نشریهی توسعهی اجتماعی، 6 (3)، 27-48.
پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات (1399). گزارش نظرسنجی دیدگاه مردم در خصوص کرونا (مطالعهی کشوری)، گروه افکارسنجی دفتر طرح‌های ملی، موج اول، موج سوم و موج چهارم.
پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات (1400). گزارش نظرسنجی دیدگاه مردم در خصوص کرونا (مطالعهی کشوری)، گروه افکارسنجی دفتر طرح‌های ملی، موج پنجم.
جابرانصاری، محمدرضا، نجف بیگی، رضا، الوانی، سیدمهدی (1395). راهکارهای ارتقای اعتماد عمومی به سازمان های دولتی، مطالعات قدرت نرم، 6 (15)، 1-13.  
جعفرآبادی، ابوطالب؛کفاشی، مجید؛صدیقی، بهرنگ (1397). تبیین جامعه شناختی تاثیر اعتماد اجتماعی بر مشارکت سیاسی (مورد مطالعه: مردم شهر گرگان 1395) نشریهی مطالعات سیاسی، 39، 159-186.
چلبی، مسعود، امیرکافی، مهدی (1383). تحلیل چند سطحی انزوای اجتماعی، مجلهی جامعه شناسی ایران، 5 (2)، 3-31.
حیدری، آرمان (1393). بررسی تأثیر نحوه‌ی عملکرد سازمانهای رسمی بر اعتماد نهادی شهروندان(مورد مطالعه : جوانان شهر یاسوج)، نشریهی جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، 5: 77-106.
رضائیان، علی، رحیمی، فرج الله (1387). بررسی تأثیرگذاری عدالت رویه ای بر رفتار شهروندی سازمانی با لحاظ کردن نقش اعتماد سازمانی، چشم انداز مدیریت، 29، 69-87.
سیدامامی، کاووس، منتظری‌مقدم، رضا (1391). نقش فرهنگ اعتماد و عملکرد نهادهای سیاسی در ایجاد اعتماد سیاسی: بررسی پیمایشی دانشجویان دانشگاه های تهران. پژوهش نامهی علوم سیاسی، 7 (4)، 189-216.
عباس زاده، محمد، علیزاده اقدم، محمد باقر (1390). اعتماد به دستگاه‌های اجرایی و عوامل موثر بر آن، جامعه شناسی کاربردی، 22 (41)، 83-106.
علی‌پور، پروین، زاهدی، محمدجواد، شیانی، ملیحه (1388). اعتماد و مشارکت (بررسی رابطه‌ی بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در شهر تهران)، مجلهی جامعه‌شناسی ایران، 10 (2)، 109-135.
قاضی طباطبایی، محمود، ودادهیر، ابوعلی، محسنی تبریزی، علیرضا ( ١٣٨۶). پزشکی شدن به مثابه بازی، پژوهش‌نامهی علوم انسانی، ۵٣، 289-324.
معیدفر، سعید، جهانگیری، پرویز (1388). اعتماد اجتماعی تعمیم یافته و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن مطالعه‌ی موردی شهر ارومیه، دانشنامه-ی علوم اجتماعی، 1 (1)، 48-67.
 
 
 
Almutairi, A.F., BaniMustafa, A., Alessa, Y.M., Almutairi, S.B., Almaleh, Y. (2020). Public trust and compliance with the precautionary measures against COVID-19 employed by authorities in Saudi Arabia, https://doi: 10.2147/RMHP.S257287.
Bargain, O., Aminjonov, U. (2020). Trust and compliance to public health policies in times of COVID-19, https://doi: 10.1016/j.jpubeco.2020.104316. Epub 2020 Oct 29.
Beck, U. (2009). World at Risk, Translated by Ciaran Cronin, Polity Press.
Blair, R., Morse, B. , Tsai, L (2017). Public health and public trust: Survey evidence from the Ebola Virus disease epidemic in Liberia, https://doi: 10.1016/j.socscimed.2016.11.016. Epub 2016 Nov 14. 
Chan, H. Brumpton, M. Macintyre, A. Arapoc, J. Savage, D. Skali, A. Stadelmann, D. Torgler. B. (2020).  How confidence in health care systems affects mobility and compliance during the COVID-19 pandemic, 15;15(10), https://doi: 10.1371/journal.pone.0240644.
Hall, M., Dugan, E., Zheng, B. and Mishra, A.k (2001). Trust in physicians and medical institutions: what is it, can it be measured, and does it matter? Wake Forest University; New England research institutes; Genentech, Inc. The Milbank Quarterly, 79 (4).
Oksanen, A. (2020). Regulation and trust: 3-month follow-up study on COVID-19 mortality in 25 european countries, https://preprints.jmir.org/preprint/19218, 6 (2).
Pak, A., McBryde, E., Adegboye, O. A. (2021). Does high public trust amplify compliance with stringent COVID-19 government health guidelines? a multi-country analysis using data from 102,627 individuals, https://doi: 10.2147/RMHP.S278774. eCollection.
Piškur, B., Daniëls, R., Jongmans, M. J., Ketelaar, M., Smeets, R. J., Norton, M., & Beurskens, A. J. (2014). Participation and social participation: are they distinct concepts? Clinical Rehabilitation, 28(3), 211-220.
Powers, J. (2001). The formation of interorganizational relationships and the development of trust, PHD dissertation, USA, State University of New York. Procedural and Distributive Justice: The Role of Trust, 390-413.
Putnam, D.R. (2000). Bowling alone: The collapse and Revival of American Community, New York: Simon and Schuster.
Saechang, O. Yu, J. Li, Y. (2021). Public trust and policy compliance during the COVID-19 pandemic: The role of professional trust, 2;9 (2),151, https://doi: 10.3390/healthcare9020151.
Vinck, P., Pham, P.N, Bindu, K.K, Bedford, J., Nilles, E.J. (2019). Institutional trust and misinformation in the response to the 2018–19 Ebola outbreak in North Kivu, DR Congo: a population-based survey, https://doi.org/10.1016/S1473-3099(19) 30063-5.
Woelfert, F.S, Kunst, J. R. (2020). How political and social trust can impact social distancing practices during COVID-19 in unexpected ways, https://doi: 10.3389/fpsyg.2020.572966. eCollection 2020.
World Health Organization (2021). Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public,  https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public