بررسی جامعه‌شناختی ارتباطِ انزوای اجتماعی و سلامت معنویِ نابینایان (جامعۀ نابینای شهر شیراز)

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز

2 استادیار، بخش جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 بخش جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

اهداف: پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان انزوای اجتماعی و سلامت معنوی و همچنین ارتباط این دو متغیر در افراد با آسیب بینایی انجام شد. جامعۀ آماری این تحقیق نابینایان شهر شیراز تحت پوشش بهزیستی بودند. روش نمونه‌گیری اتخاذشده، نمونه‌گیری تصادفی بود. برای تحلیل آماری این پژوهش از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. دو دسته پردازش اصلی روی داده‌ها انجام شد و برای این کار از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که انزوای اجتماعی پاسخگویان در حد متوسط به بالا است. همچنین یافته‌ها نشان داد که در سطح تحلیل استنباطی، آزمون‌های بین متغیرهای سن، جنسیت، شدت معلولیت، علت معلولیت و مدت معلولیت با انزوای اجتماعی معنادار نیست. ولی آزمون‌های بین متغیرهای درآمد، وضعیت اشتغال، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، حمایت اجتماعی و سلامت معنوی با انزوای اجتماعی معنادار است. همچنین در تحلیل چند متغیره مشخص شد که تنها سه متغیر سلامت معنوی، درآمد و اشتغال، تغییرات انزوای اجتماعی نابینایان را تبیین می‌کند. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در تبیین انزوای اجتماعی افراد دارای آسیب بینایی در شیراز، سطح تبیین‌کنندگی عوامل اجتماعی اکتسابی بسیار بیشتر از سایر عوامل است و از این رو، سیاست‌گذاری‌ها بایستی به سمت بهبود شرایط اجتماعی زندگی این قشر پیش رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological Study of the Relationship between Social Isolation and Spiritual Health among Blinds in Shiraz City

نویسندگان [English]

  • Majid Movahed 1
  • Ehsan Hamidizadeh 2
  • Khadije Zare 3
2 Assistant Professor of Sociology, Economy, Management and Social Science Faculty, Shiraz University, Shiraz, Iran
3 Sociology Department, Economy, Management and Social Science Faculty, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Objectives: Social isolation is one of the problems of today's society, and its prevalence among people with special conditions, such as blindness. The present study was conducted with the aim of measuring the feeling of social isolation and spiritual health in visually impaired people. The statistical population of this research was the blind people of Shiraz city covered by welfare Institution. The sampling method adopted was random sampling. SPSS software was used for the statistical analysis of this research. Two main processing categories were performed on the data, and descriptive statistics and inferential statistics were used for this purpose. The findings showed that the respondents' social isolation is moderate. Also, the findings showed that at the level of inferential analysis, the tests between the variables of age, gender, severity of disability, cause of disability, duration of disability, and social isolation are not significant, but the tests between the variables of income, employment status, marital status, education level, spiritual health, and social isolation are significant. In sum, the results of this research show that in explaining the social isolation of visually impaired people in Shiraz, the explanatory level of acquired social factors is much higher than other factors; therefore, policies must be aimed at improving the social conditions of this people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social isolation
  • Spiritual health
  • Blind people
  • Disability
  • Sociological factors
احمدی، حبیب. (1384). جامعهشناسی انحرافات. تهران: انتشارات سمت.
 
افشانی، سید علیرضا و عباس نژاد، حسین (1398). «دین‌داری و انزوای اجتماعی مورد مطالعه: شهروندان شهر مشهد». مطالعات فرهنگی-اجتماعی خراسان، 14(2): 30-59.
 
پورشهریاری، سیما (1389). «مقایسه افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتباطات خانوادگی دانش آموزان کاربر و غیرکاربر اینترنتیِ دبیرستان‌های شهر تهران»، نشریه مطالعات روان‌شناختی، 3(2): 49-64.
 
حضرتی صومعه، زهرا. (1396). «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر انزوای اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد تهران مرکز)»، توسعه اجتماعی، 12(2): 109-140.
 
حقیقتیان، منصور، صنعت‌خواه، علیرضا (1392). «بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی درون و برون گروهی و حمایت شهروندان از تولیدات ملی در شهر کرمان»، همایش منطقه‌ای چالشها و راهکارهای توسعه در مناطق محروم، کرمان.
 
خیرخواهان، نرگس، قهرمانی درویش، محرم (1394). «مطالعه‌ی مشکلات نابینایان در راستای شناسایی تکنولوژیه‌های نوین ارتباطی مورد نیاز آنان»، اولین همایش ملی جامعه بینا، شهروند نابینا، دانشگاه کاشان.
 
دورکیم، امیل (1387). خودکشی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
 
دورکیم، امیل (1384). صور بنیادی حیات دینی، تهران: نشر مرکز.
 
دوزنده زهرا، صادقی نرگس، محمدی مینا (1399). «بررسی تأثیر آموزش خودمراقبتی اورم بر خودپندارۀ بدنی و انزوای اجتماعی کودکان نابینا»، مجله بالینی پرستاری و مامایی، ۹ (۲): ۶۸۸-۶۷۸.
 
رضایی نسب، زهرا، فتوحی، سردار (1397). «بررسی تفاوت‌های جنسیتی در انزوای اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهر تهران»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 8(26): 160-190.
 
سادات شفیعی، سمیه و موسوی ویایه، فاطمه (1400). «بررسی پدیدارشناختی انزوای اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی خانواده جانبازان از منظر همسران»، مسائل اجتماعی ایران، (12)1: 333-354.
 
ساندرز، پیتر (1392). نظریه اجتماعی و مسأله شهری، ترجمه: محمود شارع پور، تهران: تیسا.
 
سیف زاده، علی، حقیقتیان، منصور، مهاجرانی، علی‌اصغر (1398). «حمایت ‌اجتماعی ادراک‌شده و انزوای‌ اجتماعی در سالمندان»، فصلنامه مرکز تحقیقات مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز، 10(4): 309-300.
شالچی، سمیه (1397). «انزوای اجتماعی، توسعه‌یافتگی مناطق شهری و پایگاه اقتصادی و اجتماعی در تهران»، فصلنامه علوم اجتماعی، 25(81):1-30.
 
عباسی، محمد، درویش‌پور، عابدین، منصوری، لیلا (1397) «سلامت معنوی؛ تعدیل‌کننده رابطه انزوای اجتماعی و بهزیستی ذهنی»، پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، (6) 11: 28-9.
 
کاظمی پور، شهلا، حجتی سیبنی، رحیم؛ پوریوسفی، حمید؛ مرادی، علی (1399). «بررسی تأثیر سالمندی بر ازخودبیگانگی اجتماعی آنها (مورد مطالعه: سالمندان ساکن آسایشگاه‌های شهر رشت)»، تغییرات اجتماعی ـ فرهنگی، 17(67): 16-24.
محسنی تبریزی، علیرضا (1370). «بیگانگی مفهوم‌سازی و گروه‌بندی تئوری‌ها در حوزهه‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی»، نامه علوم اجتماعی، 5: 45-73.
 
محسنی، منوچهر، دوران، بهزاد، سهرابی، محمده‌هادی. (1385). «بررسی اثرات استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی کاربران اینترنت (در میان کاربران کافی‌نت‌های تهران)»، مجله جامعه‌شناسی ایران، (4)7: 72-95.
 
مرادی، گلمراد، زمانی، مهرداد (1393). «بررسی نقش هراس اجتماعی در انزوای اجتماعی زنان روستایی: مورد مطالعه روستاهای دالاهو»، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 3(7): 95-115.
 
منصوری، مریم (1393). بررسی میزان انزوای اجتماعی زنان تحت حمایت بهزیستی شهر ایلام، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور واحد ایلام).
 
ـ هورتولانس، رلوف، مشیلز، انجا و میوسن، لودوین (1394). انزوای اجتماعی در جامعۀ مدرن، ترجمه‌ی لیلا فلاحی سرابی و صادق پیوسته، تهران: جامعه‌شناسان.
 
 
 
 
Asher, S. R., & Paquette, J. A. (2003). "Loneliness and peer relations in childhood" ,Current Directions in Psychological Science, 12: 73-78.
 
Cacioppo, J. T., & Cacioppo, S. (2014). "Social relationships and health: The toxic effects of perceived social isolation". Social and Personality Psychology Compass, 8(2), 58-72.
 
Christina, V., Scambler, S., & Bond, J. (2009). The social world of older people. United Kingdom: Mc Grew Hill.
 
De Jong Gierveld, J., & Van Tilburg, T.G. (1987). "The partner as source of social support in problem and non-problem situations", Journal of Social Behavior and Personality, 2(2), 191-200.
 
Darvyri, Panagiota (2014). "The spiritual well-being scale (swbs) in greek population of attica", Psychology, (5)1:575-1582. http://dx.doi.org/10.4236/psych.2014.513168.
 
Emerson, Eric (2021). " Loneliness, social support, social isolation and wellbeing among working age adults with and without disability: Cross-sectional study", Disability and Health Journal, (4)1: https://doi.org/10.1016/j.dhjo.2020.100965.
Graif, corina (2011). mobility in isolation: neighborhood Effects, spatial Embeddness, and Inequality, Harvard University Press.
 
Hayman, K. J., Kerse, N. M., La Grow, S. J., Wouldes, T., Robertson, M. C., & Campbell, A. J. (2007). "Depression in older people: visual Impairment and Subjective Ratings of Health", Optometry and Vision Science, 84(11): 1024-1030.
Li An, Lizhi Guo, Fengping Luo, Bin Yu (2021). " Social isolation, loneliness and functional disability in Chinese older women and men: a longitudinal study", Age and Ageing, (50) 4: 1222–1228.
 
Locher, J. L., Ritchie, C.H., Roth, D. L.Baker, P. S., Bonder, E. V., Allman, R.M. (2005). "Social isolation, support, and capital and nutritional risk in an older sample: ethnic and gender differences", Social Science and Medicine,6, 747-761.
Paloutzian, R. F., & Ellison, C. W. (1982). "Loneliness, spiritual well-being and the quality of life". In L. A. Peplau, & D. Perlman (Eds.), Loneliness: A Sourcebook of Current Theory, Research and Therapy, New York: John Wiley & Sons.
 
Rezaei M, Seyedfatemi N, Hosseini F (2006). "Spiritual well-being in cancer patients who undergo chemotherapy".Hayat; 14(3-4):33-39.
 
Rohde, N., D’Ambrosio, C., Tang, K.K (2016). "Estimating the mental health effects of social isolation". Applied Research Quality Life, 5(11), 853–869.
 
Robertson, Ronald (1978). "The problem of the two kingdoms: religion, individual and society in the work of Milton Yinger", Journal for the scientific study of religion, (17)3: 306-313.
 
 
Treloar, Linda L (2002)." Disability, spiritual beliefs and the church: the experiences of adults with disabilities and family members", Leading global nursing research, (40)5:594-603. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2002.02417.x
 
Zwack, Clara (2021). " Stress and social isolation, and its relationship to cardiovascular risk in young adults with intellectual disability", Disability and Rehabilitation, https://doi.org/10.1080/09638288.2022.2046186.
 
Yinger, Milton (1977)."A comparative study of the substructures of religion", Journal for the scientific study of religion, (16)1: 67-86.