اتحادیه، منصوره (1384). مراسلات طهران؛ نامه‌های مباشر میرزا حسین خان مبصرالسلطنه از تهران به کاشان. تهران: کتاب سیامک.
ارمغان، مریم (1393). سیر تحول معماری داخلی و فرهنگ زندگی در عمارت‌های اعیانی دورۀ قاجار (کاخ‌ها و خانه‌های تهران) (پایان‌نامۀ دکتری). دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد قزوین.
استرآبادی، بی‌بی خانم (1371). معایب‌الرجال در پاسخ به تأدیب النسوان. آمریکا: انتشارات Midland.
اسکرس، جنیفر (1400). فرهنگ و زندگی در ایران عصر قاجار. ترجمۀ علیرضا بهارلو. تهران: دانیار.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (1380). المآثر و الآثار. تهران: اساطیر.
انصاری، حمید (1395). تحلیلی بر معماری معاصر ایران. تهران: سبزان.
آبراهامیان، یرواند (1396). ایران بین دو انقلاب. ترجمۀ احمد گل‌محمدی، تهران: نی.
آقالطیفی، آزاده و همکاران (1395). بررسی تحولات گونه‌های معماری مسکونی در تهران با تأکید بر سبک زندگی (پروژۀ پژوهشی، مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران).
بالسلو، سیوان (1400). مردانگی ایرانی (در اواخر قاجار و اوایل پهلوی). ترجمۀ لعیا عالی‌نیا، تهران: چاپخانۀ علمی.
برایسون، بیل (1393). تاریخچۀ خصوصی خانه. ترجمۀ علی ایثاری کسمائی، تهران: آموت.
بنجامین، اس. جی. دبلیو (1369). سفرنامۀ بنجامین (اولین سفیر آمریکا در ایران در عصر ناصرالدین شاه). ترجمۀ محمدحسین کردبچه، تهران: سازمان انتشاران جاویدان.
بیات، آصف (1390). زندگی همچون سیاست (چطور مردم عادی، خاورمیانه را تغییر می‌دهند؟). ترجمۀ فاطمه صادقی، آمستردام: انتشارات دانشگاه آمستردام.
بیزلی، الیزابت و هارورسن، مایکل (1392). معماری و آبادانی بیابان: بناهایی برای زیستن در فلات ایران. ترجمۀ مهدی گلچین عرفی و نگار صبوری، تهران: روزنه.
پلو، دبورا (1398). معماری انزوای زنان در آفریقای غربی. در جری اسمیت و دیگران (ویراستاران)، دگردیسی‌های فضای خانگی؛ نمونه‌هایی از دو سدۀ اخیر. (ترجمۀ زهرا غزنویان و همکاران). تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
پولاک، یاکوب ادوارد (1368). سفرنامۀ پولاک؛ ایران و ایرانیان. ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
تاج‌السلطنه (1361). خاطرات تاج‌السلطنه. تهران: نشر تاریخ ایران.
تاج‌السلطنه (1393). سرگذشت شاهزاده خانم ایرانی. تهران: انتشارات دنیای اقتصاد تابان.
توحیدلو، سمیه (1394). حیات اقتصادی ایرانیان در دورۀ مشروطه. تهران: هرمس.
تهرانی کاتوزیان، محمدعلی (1379)، مشاهدات و تحلیل اجتماعی و سیاسی از تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. تهران: شرکت سهامی انتشار.
تیلی، کریستوفر وای و همکاران (1400). راهنمای فرهنگ مادی. ترجمۀ محمدسعید ذکائی و همکاران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
جهان‌بگلو، رامین (1387). ایران و مدرنیته: گفت‌وگوهایی با پژوهشگران ایرانی و خارجی در زمینۀ رویارویی ایران با دستاوردهای جهان مدرن. ترجمۀ حسین سامعی، تهران: قطره.
حائری مازندرانی، محمدرضا (1388). خانه، فرهنگ، طبیعت: بررسی معماری خانه‌های تاریخی و معاصر. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
خان‌شقاقی، حسین‌قلی (1353). خاطرات ممتحن‌الدولة؛ زندگی‌نامه میرزا محمد مهدی خان ممتحن‌الدوله شقاقی. تهران: امیرکبیر.
دالمانی، هانری رنه (1335). سفرنامه از خراسان تا بختیاری. ترجمۀ علی‌محمد فره‌وشی، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی امیرکبیر.
درویش‌زانوسی، فرشته (1399). بررسی عمارت‌های اندرونی کاخ گلستان (با استناد به متون تاریخی و عکس‌های دورۀ ناصری). مطالعات ایرانشناسی، 18(6)، 55-23.
ذبیحی، مسیح (1348). استرآبادنامه. تهران: نشر امیرکبیر.
روزلین، سلین (1396). همۀ جزئیات دربارۀ هال: یک مثال پاریسی. در ایرین سی‌راد (ویراستار)، در خانه؛ یک انسان‌شناسی فضای خانگی. (ترجمۀ زهرا غزنویان و همکاران). تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
سالور، قهرمان میرزا (1380). روزنامۀ خاطرات عین‌السلطنه: روزگار پادشاهی سلسله پهلوی 1324-1310، تهران: اساطیر.
سرنا، مادام کارلا (1362). آدم‌ها و آیین‌ها. ترجمۀ علی‌اصغر سعیدی، تهران: چاپ نقش‌جهان.
سی‌راد، ایرین (1396). پنجره‌های هلندی؛ پاکدامنی و هرزگی زنانه. در ایرین سی‌راد (ویراستار)، در خانه؛ یک انسان‌شناسی فضای خانگی. (ترجمۀ زهرا غزنویان و همکاران). تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
شریف‌زاده، رحمان (1397). مذاکره با اشیاء (برونو لاتور و نظریۀ کنشگر- شبکه). تهران: نی.
شیرازی، عالیه خانم (1397). چادر کردیم رفتیم تماشا. تهران: اطراف.
شیروانی، علی‌اکبر (1403). آسمان لندن زیاده می‌بارد. تهران: اطراف.
شیل، لیدی مری (1368). خاطرات لیدی شیل (همسر وزیر مختار انگلیس در اوائل سلطنت ناصرالدین شاه). ترجمۀ حسین ابوترابیان، تهران: نشر نو.
صادقی فسایی، سهیلا و عرفانمنش، ایمان (1394). مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، مورد مطالعه: تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی. فصلنامۀ راهبرد فرهنگ، 8(29)، 91-61.
عزیزالسلطان (1376). روزنامه خاطرات عزیزالسلطان (ملیجک ثانی). تهران: انتشارات زریاب.
عیسوی، چارلز (1362). تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار، 1332-1215ه. ). ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: شرکت افست.
فوران، جان (1398). مقاومت شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلام. ترجمۀ علی تدین، تهران: رسا.
فوکوشیما، یاسوماسا (1392). سفرنامۀ ایران و قفقاز و ترکستان. ترجمۀ هاشم رجب‌زاده، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
فووریه، ژان باتیست (1368). سه سال در دربار ایران: خاطرات دکتر فووریه پزشک ویژه ناصرالدین شاه قاجار. ترجمۀ عباس اقبال آشتیانی، تهران: دنیای کتاب.
قبادیان، وحید (1383). معماری در دارالخلافه ناصری (سنت و تجدد در معماری معاصر تهران). تهران: نشر پشوتن.
کاشانی، سالار (1399). مدرنیتۀ سیاسی در ایران؛ تولد نخستین دولت- ملت ایرانی. تهران: نشر طرح نو.
کدیور، پریسا (1396). پرده‌نشینان عهد ناصری. تهران: گل‌آذین.
کریمی، پاملا (1400). زندگی خانگی و فرهنگ مصرفی در ایران. ترجمۀ زهرا طاهری، تهران: شیرازه.
گرگور، نیل مک (1394). یک تاریخ جهان در 100 شیء. ترجمۀ ع. پاشایی و همکاران، تهران: چشمه.
گیبن، برم و هال، استوارت (1390). درآمدی بر فهم جامعۀ مدرن؛ کتاب یکم (صورت‌بندی‌های مدرنیته). ترجمۀ محمود متحد و همکاران، تهران: آگه.
محبوبی اردکانی، حسین (1370). تاریخ مؤسسات تمدنی جدید ایران، تهران: دانشگاه تهران.
مراغه‌ای، زین‌العابدین (1403). سیاحتنامۀ ابراهیم بیک. ترجمۀ م. ع. سپانلو، تهران: آگه.
مستوفی، عبدالله (1395). شرح زندگانی من (تاریخ اجتماعی و اداری دورۀ قاجاریه). تهران: هرمس.
ملدرز، کارین و لائرمنز، رودی (1396). خانگیشدن رختشویی. در ایرین سی‌راد (ویراستار)، در خانه؛ یک انسان‌شناسی فضای خانگی. (ترجمۀ زهرا غزنویان و همکاران). تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
مور، هایدی. د (1396). خانه‌گرایی در مناقشه؛ تجدیدنظری در منابع. در ایرین سی‌راد (ویراستار)، در خانه؛ یک انسان‌شناسی فضای خانگی. (ترجمۀ زهرا غزنویان و همکاران). تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
مونس‌الدوله (1380). خاطرات مونس‌الدوله (ندیمۀ حرمسرای ناصرالدین شاه). تهران: زرین.
مهدوی، شیرین (1379). زندگی‌نامۀ حاج محمدحسن کمپانی، امین دارالضرب. ترجمۀ منصوره اتحادیه و فرحناز امیرخانی حسینک‌لو، تهران: نشر تاریخ ایران.
مهدوی، شیرین (1392). نگاهی به زندگی روزمرۀ مردم ایران در اواخر عصر قاجار. مجلۀ پیام بهارستان، 2(19)، 132-114.
ناصرالدین شاه (1362). سفرنامۀ ناصرالدین شاه به فرنگ. تهران. تهران: انتشارات مشعل با همکاری انتشارات غزل.
نجار، عبدالرحیم ابن ابوطالب (1279). سفینۀ طالبی یا کتاب احمد. اسلامبول: متبعه شمس.
نجم‌آبادی، افسانه (1396). زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش؛ نگرانی‌های جنسیتی در مدرنیته ایران. ترجمۀ آتنا کامل و ایمان واقفی. تهران: تیسا.
نجم‌آبادی، افسانه (1402). جریان‌های پنهان خانوادگی. ترجمۀ محمد سروی زرگر، تهران: بیدگل.
نشریۀ شکوفه (1331 ه.ق، محرم 23). زن کیست؟ 2، 2.
هاشمی، علی و قاسمی، یارمحمد (1398). انجام پژوهش به روش تحلیل تماتیک: راهنمای عملی و گامبهگام برای یادگیری و آموزش (مورد مطالعه: مصرف موسیقی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام). مجلۀ فرهنگ ایلام، 20(65-64)، 33-7.
هال، ادوارد. تی (1384). بعد پنهان. ترجمۀ منوچهر طبیبیان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
Abrahamian, E. (2017). Iran between two revolutions. Trans. A. Golmohammadi. Tehran: Ney. [In Persian].
Afrasiabi, H., & Zia Kashani, Z. (2021). Men’s interpretation of the changing roles in the family: A grounded theory study. Sociology of Social Institutions, 8(17), 141–158. Retrieved from
Aghalatifi, A., et al. (2016). A study of residential architectural typologies in Tehran with emphasis on lifestyle (Report). Tehran Urban Research and Planning Center (TURPC). [In Persian].
Allemagne, H.R.d’. (1956). Safarnameh az Khorasan ta Bakhtiari [Travelogue from Khorasan to Bakhtiari] Trans. A. Mohammad Farahvashi. Tehran: Amir Kabir Publishing Institute. [In Persian].
Ansari, H. (2016). An analysis of contemporary Iranian architecture. Tehran: Sabzan. [In Persian].
Appadurai, A. (1988). The social life of things: Commodities in cultural perspective. Cambridge University Press.
Armaghan, M. (2014). The evolution of interior architecture and lifestyle in the aristocratic buildings of the Qajar period (palaces and houses of Tehran). (Doctoral Dissertation, Faculty of Architecture and Urban Planning, Islamic Azad University of Qazvin. [In Persian].
Astarabadi, B. (1992). Ma’ayeb al-Rejal: A response to Ta’dib al-Nesvan. USA: Midland Publishing. [In Persian].
Aziz al-Sultan. (1997). Diary of Aziz al-Sultan (Malijak-e-sani). Tehran: Zaryab Publishing. [In Persian].
Balslev, S. (2021). Iranian masculinities (late Qajar and early Pahlavi). Trans. L. Alinia. Tehran: Elmi Press. [In Persian].
Bayat, A. (2011). Life as politics: how ordinary people change the Middle East. Trans. F. Sadeghi. Amsterdam: University of Amsterdam press. [In Persian].
Beazley, E. & Harverson, M. (2013). Architecture and desert development: buildings for life on the Iranian plateau. Trans. M. Golchin Orfi & Negar Sabouri. Tehran: Rozaneh. [In Persian].
Benjamin, S.G.W. (1990). Persia and the persians: Travel memoirs of the first American ambassador to Iran during Naser al-din Shah’s reign. Trans. M. Kordbacheh. Tehran: Javidan. [In Persian].
Bryson, B. (2014). At home: A short history of private life. Trans. A. Issari Kasmaei. Tehran: Amoot. [In Persian].
Cieraad, I. (2004). Rituels domestiques aux Pays-Bas au XXᵉ siècle: habitudes de vie. In Jean-François Staszak, J.-F., & Collignon, B. (Eds.) , Espaces domestiques: Construire, habiter, représenter. Paris: Bréal.
Cieraad, I. (2017). Domestic spaces. In Douglas Richardson, Noel Castree, Michael F. Goodchild, Audrey Kobayashi, Weidong Liu, Richard A. Marston (Eds.), The International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment and Technology. Wiley.
Cieraad, I. (2017). Dutch windows: Female chastity and wantonness. In I. Cieraad (Ed.), At home: An anthropology of domestic space [Trans. Z. Ghaznavian et al.]. Tehran: Research center for culture, art and communications. [In Persian].
Darvish-Zanoosi, F. (2020). A study of the inner buildings of Golestan palace (based on historical texts and Qajar-era photographs). Iranology Studies, 18(6), 23–55. Retrieved from
Duben, A. & Behar, C. (2002). Istanbul households: marriage، family and fertility,1880-1940 (Vol. 15). Cambridge University Press.
E’tamad al-Saltaneh, M. (2001). Al-Ma’aser wa al-Asar. Tehran: Asatir. [In Persian].
Ettehadieh, M. (2005). Morasellat Tehran: Letters of the agent of mirza Hossein khan mobser al-saltaneh from Tehran to Kashan. Tehran: Ketab-e Siamak. [In Persian].
Feuvrier, J. (2019). Fragile resistance: A history of Iran’s social movements from the Safavid era to post-revolution years. Trans. A. Tadayyon. Tehran: Rasa. [In Persian].
Flandin, J. (1989). Three years at the court of Iran: Memoirs of Dr. Flandin, personal physician to Naser al-Din Shah Qajar. Trans. A. Eqbal Ashtiani. Tehran: Donyaye Ketab. [In Persian].
Fukushima, Y. (2013). Travelogue of Iran, the caucasus, and Turkestan. Trans. H. Rajabzadeh. Tehran: Iran cultural studies. [In Persian].
Ghobadian, V. (2004). Architecture in Naserid Tehran: tradition and modernity in contemporary Tehran architecture. Tehran: Pashootan. [In Persian].
Gieben, B. & Hall, S. (2011). Understanding modern societies: Volume 1 – formations of modernity. Trans. M. Motahhed et al. Tehran: Agah. [In Persian].
Haeri Mazandarani, M. (2009). Home, culture, nature: A study of historical and contemporary Iranian houses. Tehran: Urban Planning and Architecture Research Center of Iran. [In Persian].
Hall, E. T. (2005). The hidden dimension. Trans. M. Tabibian. Tehran: University of Tehran. [In Persian].
Inoue, M. (2003). Regendering domestic space: Modern housing in prewar Tokyo. Monumenta Nipponica. 58(1), 79-102.
Issawi, Ch. (1983). The economic history of Iran (Qajar era, 1836–1914). Trans. Y. Azhand. Tehran: Offset Company. [In Persian].
Jahanbagloo, R. (2008). Iran and modernity: Dialogues with Iranian and foreign scholars on Iran’s encounter with the modern world. Trans. H. Samei. Tehran: Ghatreh. [In Persian].
Kadivar, P. (2017). The veiled women of the Naserid period. Tehran: Golazin. [In Persian].
Karimi, P. (2021). Domestic life and consumer culture in Iran. Trans. Z. Taheri. Tehran: Shirazeh. [In Persian].
Kashani, S. (2020). Political modernity in Iran: The birth of the first Iranian nation-state. Tehran: Tarh-e No Publishing. [In Persian].
Khan-Shaqaqi, H. (1974). Memoirs of Momtahan al-Dowleh: Biography of mirza Mohammad Mahdi khan Momtahen al-Dowleh Shaqaqi. Tehran: Amir Kabir. [In Persian].
Kopytoff, I. (1986). The social life of things; commodities in cultural perspective. Cambridge University Press.
Laroche-Joubert, B. (2004). Confort et solitude dans les écrits florentins de la Renaissance. In J-F. Staszak & B. Collignon (Eds.), Espaces domestiques: Construire, habiter, représenter. Éditions Bréal.
Latour, B. (1987). Science in action: how to follow scientists and engineers through society. Harvard University Press.
Latour, B. (2005). Reassembling the social: An introduction to actor-network-theory. Oxford University Press.
MacGregor, N. (2015). A history of the world in 100 objects. Trans. A. Pashaei et al. Tehran: Cheshmeh. [In Persian].
Mahboobi Ardakani, H. (1991). The history of modern civil institutions in Iran. Tehran: University of Tehran. [In Persian].
Mahdavi, S. (2000). Biography of haj Mohammad Hassan Kompani, Amin al-zarb. Trans. M. Ettehadieh & Farahnaz Amirkhani Hoseynkloo. Tehran: Iranian History. [In Persian].
Mahdavi, S. (2013). A glimpse of everyday life in late Qajar Iran. Payam-e Baharestan, 2(19), 114–132. Retrieved from
Maraghe’i, Z. (2024). Travelogue of Ebrahim Beyg. Trans. M. A. Sepanlou. Tehran: Agah. [In Persian].
Mesgartehrani, Z; Kazemi, A. & Mirzaee, Kh. (2020). Cracking walls: The slow advance of women’s agency. Sociology of Social Institutions, 7(16), 317–347. Retrieved from
Meulders, K & Laermans, R. (2017). Domesticating laundry. In Irène Cieraad (Ed.), At Home: An Anthropology of Domestic Space [Trans. Z. Ghaznavian et al.]. Tehran: Institute for Culture, Art, and Communication. [In Persian].
Moones al-Dowleh. (2001). Memoirs of Moones al-Dowleh (lady-in-waiting to Naser al-Din Shah). Tehran: Zarrin. [In Persian].
Moore, H. D. (2017). Home-oriented conflict: A reassessment of resources. In Irène Cieraad (Ed.), At Home: An Anthropology of Domestic Space [Trans. Z. Ghaznavian et al.]. Tehran: Research center for culture, art and communications. [In Persian].
Mostowfi, A. (2016). My life story: Social and administrative history of the Qajar period. Tehran: Hermes. [In Persian].
Najjar, A. A. R. E. A. T. (1900). Safineye Talebi or book of Ahmad. Istanbul: Shams Printing House. [In Persian].
Najmabadi, A. (2017). Women with mustaches and men without beards: Gender anxieties of Iranian modernity. Trans. A. Kamel & I. Vaqefi. Tehran: Tisa. [In Persian].
Najmabadi, A. (2023). Hidden family currents. Trans. M. Sarvi Zargari. Tehran: Bidgol. [In Persian].
Naser al-Din Shah. (1983). Travelogue of Naser al-Din Shah to Europe. Tehran: Mash’al & Ghazal Publishers. [In Persian].
Pellow, D. (2019). The architecture of women’s seclusion in west Africa. In J. Smith et al. (Eds.), Transformations of domestic space: Examples from the last two centuries [Trans. Z. Ghaznavian et al.]. Tehran: Research Center For Culture, Art And Communications. [In Persian].
Polak, J. (1989). Polak’s travelogue: Iran and Iranians. Trans. K. Jahandari. Tehran: Kharazmi Publishing Co. [In Persian].
Roselin, C. (2017). All about the hall: A Parisian example. In I. Cieraad (Ed.) , At Home: An Anthropology of domestic space (pp. 99–111) [Trans. Z. Ghaznavian et al.]. Tehran: Research Center For Culture, Art And Communications. [In Persian].
Sadeghi Fasaei, S. & Erfanmanesh, I. (2015). Methodological foundations of document-based research in social sciences: Case study of modernization's impact on Iranian families. Strategy for Culture, 8(29), 61–91. Retrieved from
Salour, G. (2001). Diary of Ein al-Saltaneh: The Pahlavi dynasty era, 1945–1931. Tehran: Asatir. [In Persian].
Scarce, J. (2021). Culture and life in Qajar Iran. Trans. A. Baharloo. Tehran: Danyar. [In Persian].
Serena, C. (1983). People and rituals. Trans. A. Saeedi. Tehran: Chap-e Naghsh-e Jahan. [In Persian].
Sharifzadeh, R. (2018). Negotiating with objects (Bruno Latour and actor–network theory). Tehran: Ney. [In Persian].
Sheit, M. (1989). Memoirs of lady Sheit (wife of the British minister plenipotentiary during the early reign of Naser al-Din Shah). Trans. H. Aboutorabian. Tehran: Nashr-e Now. [In Persian].
Shirazi, A. (2018). We wore the chador and went to watch. Tehran: Atrāf. [In Persian].
Shirvani, A. (2024). The sky over London rains too much. Tehran: Atrāf. [In Persian].
Shokufeh Magazine (1913, January 01). Who is a woman? 2. 2. [In Persian].
Taj al-Saltaneh. (1982). Memoirs of Taj al-Saltaneh. Tehran: Iranian History. [In Persian].
Taj al-Saltaneh. (2014). The story of an Iranian princess. Tehran: Donyaye Eqtesad Taban. [In Persian].
Tehrani Katouzian, M. (2000). Observations and socio-political analysis of the history of Iran’s constitutional revolution. Tehran: Sherkat Sahami Enteshar. [In Persian].
Tilley, C. Y., Kin, W., Koehler, S., Rolands, M., & Spyer, P. (2021). Handbook of material culture. Trans. M. Zokaee et al. Tehran: Research center for culture, art and communications. [In Persian].
Towhidloo, S. (2015). Economic life of Iranians during the constitutional era. Tehran: Hermes. [In Persian].
Zabihi, M. (1969). Astarabadnameh. Tehran: Amir Kabir. [In Persian].
)