آزادی علمی در نظام آموزش عالی ایران

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آموزش عالی دانشگاه مازندران

2 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران

3 استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران

4 دانشیارگروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران

چکیده

آزادی علمی یکی از اصول اساسی حاکم بر نظام های آموزش عالی می باشد، که سابقه طولانی در دانشگاه های دنیا دارد. آزادی علمی مفهومی نسبی است و هرگاه از نسبی باوری، سخن به میان می آید باید معنای مفاهیم را در ساختار و بافت اجتماعی مورد بررسی قرار داد و به همین دلیل نمی توان از یک روش همیشگی و جهان شمول استفاده نمود، بلکه باید آن را در بستر نیازها و بایسته های زمان و مکان مورد بررسی قرار داد. اندیشه‌ی استفاده از یک طرح جهان شمول در این زمینه رنگ باخته و می‌بایست جای خود را به اندیشه‌های فرهنگی، محیطی و اجتماعی دهد. مفهوم آزادی علمی بسیار متاثر از باورهای اجتماعی و فرهنگی جوامع می باشد. از این رو هدف کلی این مقاله، بررسی آزادی علمی در نظام آموزش‌عالی ایران است.جامعه آماری، کلیه اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش‌عالی و هم چنین خبرگان علمی این حوزه می‌باشد که ۱۳ نفر از آنها به صورت هدفمند برای انجام مصاحبه‌های عمیق انتخاب شدند. روایی ابزار نیز با روش تطبیق مشارکت‌کنندگان و بازبینی همکاران بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. یافته‌های پژوهش، شامل پنج بعد آزادی علمی (چالش‌ها، راهکارها، پیش نیازها، ملزومات و حدود آزاد علمی)، 17 مقوله اصلی و ۱۴۸ گزاره مفهومی (مقوله فرعی) بود که روابط بین آنها در الگوی پژوهش ترسیم شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Academic Freedom in the Higher Education System of Iran

نویسندگان [English]

  • Yousef Aalipor 1
  • Samad Izadi 2
  • Ebrahim Salehi Omran 3
  • Hojat Safar_Haidari 4
1 PhD student in higher education, University of Mazandara
2 Associate Professor, Department of Educational Sciences, University of Mazandaran
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, University of Mazandaran (corresponding author),
4 Associate Professor, Department of Educational Sciences, University of Mazandaran
چکیده [English]

 
Academic freedom is not only recognized as one of the higher education systems’ fundamental principles but also holds a long historical root in the classic universities of the world. The concept of academic freedom is significantly associated with socio-cultural values. This study aims to investigate the place of academic freedom in the higher education system of Iran. Methodologically, this study is based on in-depth interview method. The research sample includes 13 academic staff of the universities in Iran. The results of this study consist of the following parameters. First, the five dimensions of academic freedom including challenges, solutions, prerequisites, obligations, and limitations for academic freedom. Second, 17 main categories and third, 148 sub-classified categories. Finally, the correlations between these three parameters have been examined in the present study.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic freedom
  • cultural beliefs
  • higher education system of Iran
جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی
دوره 7، شماره 15
شهریور 1399
صفحه 267-296

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار