مطالعه فرایند برساخت الگوی تعاملی فرد- خانواده- جامعه و گرایش به مواد مخدر صنعتی در شهر سمنان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه شیراز ، شیراز، ایران

2 دانشیار بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، نویسنده مسئول، شیراز، ایران

3 استاد بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

4 استادیار بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز و استاد مشاور، شیراز، ایران

چکیده

اهداف: این تحقیق، از منظر افراد بومی درگیر با پدیده، در پی فهم این مطلب است که چه بسترهایی در محیط زیستی فرد، او را به سمت اعتیاد سوق می‌دهد، چه عوامل، شرایط و تعاملاتی در این بستر وجود دارد و پیامدهایی که ناگزیر پس از اعتیاد گریبان گیر آنها خواهد شد چیست. روش‌ مطالعه‌: مطالعه با رویکرد تحقیق کیفی انجام شد، مشارکت‌کنندگان 17 مرد بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند؛ اطلاعات، با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته گردآوری شده و با روش تحلیل محتوی کیفی نظریه داده بنیاد رویکرد اشتراوس و کوربین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: «بهنجارسازی و تابو شکنی از مصرف مواد»، «مشکلات و اختلافات خانوادگی و زیست محیطی»، «انفعال خانواده و ضعف در نظارت»، «عدم ایفای نقش حمایتی و کنترلی جامعه، «ابهام اهداف و چشم اندازهای آینده»، «جاذبه های مصرف»»، «چالش های فردی و شخصیتی»، 7 کد محوری مذکور هستند. نتیجه‌گیری: مقوله هسته این تحقیق «انکسار الگوی تعاملی سازنده فرد- خانواده- جامعه» است که بقیه مقوله‌ها را در بر می‌گیرد. نظریۀ زمینه‌ای تحقیق، در قالب مدل پارادایمی شامل شش بعد شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، پدیده، تعامل و پیامدها بیان شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Process of Constructing an Interactive Model of Individual-Family-Society and the Tendency towards Industrial Narcotics in Semnan City

نویسندگان [English]

  • Ali Shahcheragh 1
  • Bijan Khajenoori 2
  • Habib Ahmadi 3
  • Mahrokh Rajabi 4
1 PhD student in Sociology, Shiraz University, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz. Iran,
2 Associate Professor, Department of Sociology, Shiraz University, Iran, Shiraz
3 Professor of Sociology, Department of Sociology, Shiraz University, Iran, Shiraz
4 Assistant Professor of Sociology, Department of Sociology, Shiraz University, Iran, Shiraz
چکیده [English]

Objectives: Taking the perspective of indigenous people involved in the phenomenon, the present research seeks to understand what contexts in a person's environment lead him to addiction, what factors, conditions and interactions exist in this context and what are the consequences of addiction. Methods: This study uses a qualitative research approach. The participants include 17 men selected using purposive sampling. Data was collected using semi-structured in-depth interviews and analyzed through qualitative content analysis of Strauss-Corbin's approach. Results: "Normalization and breaking the taboo of drug use", "family and environmental problems and disputes", "family passivity and weakness in supervision", "lack of supportive and controlling role of society", "ambiguity of future goals and prospects", "consumption attractions", as well as "individual and personality challenges" are the 7 central codes mentioned. Conclusion: The core category of this research is "refraction of the constructive interactive model of individual-family-society" which includes other categories. The grounded theory of research is expressed in the form of a paradigm model including six dimensions of causal conditions, contextual conditions, intervening conditions, phenomena, interactions and consequences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industrial addiction
  • Grounded theory
  • Semnan City
  • Consumption attractions
  • Consumption taboo-breaking
ادیبی سده، مهدی؛ ارجمند سیاهپوش، اسحاق و درویش زاده، زهرا (1390). بررسی میزان افزایش باروری و عوامل مؤثر بر آن در میان طایفه کرد ساکن اندیمشک، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، ۴ (۱)، 98-81.
اسحاقی، محمد؛ محبی، سیده فاطمه؛ پاپی‌نژاد، شهربانو و جهاندار، زینب (1393). چالش‌های فرزندآوری زنان شاغل در یک مطالعه کیفی. نشریه زن در توسعه و سیاست، 12(۱)، 114-111.
بانکی‌پور فرد، امیرحسین؛ نامجو، بتول؛ آیت‌اللهی، زهرا و همکاران (1394). دانش خانواده و جمعیت، قم: دفتر نشر معارف، چاپ بیست و سوم.
بیداریان، سهیلا؛ شیری، طهمورث (1388). بررسی عوامل اقتصادی جمعیتی مؤثر بر باروری زنان 49-15 ساله شاغل در آموزش‌وپرورش منطقه 22 تهران، پژوهش‌نامه علوم اجتماعی، ۳ (۳)، 107-93.
پناهی، علی احمد (1395). نگاهی به فواید و آثار فرزندآوری و فرزندپروری در آموزه‌های دینی با رویکرد اخلاقی، نشریه اخلاق، ۶ (۲۱)، 63-33.
چمنی، سولماز؛ شکربیگی، عالیه؛ مشفق، محمود (1395). مطالعه تعیین‌کننده جامعه‌شناختی فرزندآوری (موردکاوی: زنان متأهل شهر تهران)، راهبرد اجتماعی فرهنگی، ۵ (۲۰)، 165-137.
حسینی، حاتم (1390). درآمدی بر جمعیت‌شناسی اقتصادی- اجتماعی و تنظیم ‌خانواده. همدان: دانشگاه بوعلی‌سینا.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایلنا. (آبان 1400)، صیانت از حقوق خانواده با تصویب طرح تعالی جمعیت، برگرفته از لینک https://www.irna.ir/news/84527898.
خلیلی نژاد، ساره (1389). بررسی نقش عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی به نگرش زنان نسبت به باروری، کتاب ماه علوم اجتماعی، 36، 133-122.
راد، فیروزه و ثوابی، حمیده (1394). بررسی گرایش به باروری و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مطالعه موردی زنان متأهل 50-15 ساله ساکن شهر تبریز)، فصلنامه علمی مطالعات زن و خانواده، ۳ (۱)، 127-155.
راکعی بناب، ندا؛ کلانتری، صمد؛ مظفری، امین و عباس زاده، محمد (1389). بررسی جامعه شناختی گرایش به فرزند آوری و برخی عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: جوانان متاهل شهر تبریز)، جامعه شناسی کاربردی، ۲۱ (۳۷)، 104-84.
رضایی نسب، زهرا؛ فتوحی، سردار (1396). بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی موثر بر رفتار باروری در بین زنان 15-49 ساله شهر ایلام، فصلنامه علمی- تروجی، فرهنگ ایلام، ۵۴ و ۵۵، 133-112.
رمضانخانی، علی؛ کبودی، مرضیه؛ حقی، مرجان؛ حاجی‌زاده، ابراهیم و منوچهری، هومان (1392). الگوی تصمیم‌گیری فرزندآوری: یک مطالعه‌ی کیفی، فصلنامه پایش، ۱۲ (۵)، 515-505.
شاکور، مریم (1389). بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موثر بر باروری زنان شاغل در آموزش و پرورش اندیمشک. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جمعیت‌شناسی، دانشگاه آزاد شوشتر).
شویره، کریستین؛ فونتن، اولیویه (1385). واژگان بوردیو. ترجمه کتبی، مرتضی، تهران، نشر نی.
صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان (1392). تحلیل جامعه‌شناختی تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی و ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی. زن در فرهنگ و هنر، 5(1)، 84-63.
عبداللهی، عادل و رحیمی، علی (1396). برساخت اجتماعی سیاست‌های افزایش فرزندآوری و موانع پیش‌رو: مطالعه موردی کاربران اینترنتی، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، ۲۰ (۷۷)، 60-35.
عبداللهی، عادل و فرجادی، غلامعلی (1395). عقلانیت اقتصادی و اجتماعی و کنش فرزندآوری در شهر تهران: نتایج یک مطالعه کیفی، مطالعات جمعیتی، ۱ (۲)، 131-101.
عنایت، حلیمه و پرنیان، لیلا (1392). مطالعه رابطه جهانی‌شدن فرهنگی و گرایش به باروری، فصلنامه زن و جامعه، 2(4)، 136-109.
کلانتری، صمد؛ عباس‌زاده، محمد؛ امین‌مظفری، فاروق و راکعی بناب، ندا (1389). بررسی جامعه‌شناختی گرایش به فرزندآوری و برخی عوامل مرتبط با آن، مطالعه جوانان متأهل شهر تبریز، جامعه‌شناسی کاربردی، 2(37)، 104-83.
گیدنز، آنتونی (1387). جامعه‌شناسی. ترجمه صبوری، منوچهر، تهران، نشر نی.
منصوریان، محمدکریم و خوشنویس، اعظم (1385). ترجیحات جنسی و گرایش زنان همسردار به رفتار باروری: مطالعه موردی شهر تهران. ویژه‌نامه جمعیت و توسعه، 24 (2)، 146-129.
هزارجریبی، جعفر و عباس پور، علیرضا (1389). تاثیر عوامل اجتماعی-اقتصادی بر میزان باروری زنان (مطالعه موردی: شهر تبریز)، فصلنامة پژوهش اجتماعی، ۳ (۶)، 153-139.
 
 
 
Adhikari R. (2010). Demographic, socio-economic, and cultural factors affecting fertility differentials in Nepal. BMC Pregnancy Childbirth,10 (1), 19-28.
Alene G.D. & Worku A. (2008) Differentials of fertility in North and South Gondar zones, northwest Ethiopia: A Comparative cross-sectional study. BMC Public Health, 8, 397-412.
Billingsley, S (2010). Downward Social Mobility and Fertility Decline in Russia. Stockholm University Linnaeus center on social policy and family Dynamics in Europe, SPaDe.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
Bronson, Layne (2014) Fertility and agency: Reproduction decisions in modern day Rome. Undergraduate Honor Theses Paper.729.
Ekert-Jaffe, O., & Stier, H. (2009). Normative or economic behavior? Fertility and women’s employment in Israel. Social Science Research38(3), 644-655.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research (pp. 105–117). Sage Publications, Inc.
Hakim A. (2010). Factors affecting fertility in Pakistan. Pak Dev Rev, 33(4Pt 2),685-706.
Kertzer, D. I., White, M. J., Bernardi, L., & Gabrielli, G. (2009). Italy’s path to very low fertility: The adequacy of economic and second demographic transition theories. European Journal of Population/Revue Européenne de Démographie25(1), 89-115.
Kulu, H., Boyle, P. J., & Andersson, G. (2009). High suburban fertility: Evidence from four Northern European countries. Demographic research21, 915-944.
Labov, William and Joshua Waletzky. )1967(. “Narrative analysis”. Essays on the verbal and Visual Arts, ed. J. Helm, 12-44. Seattle: U. of Washington press, reprinted in Journal of Narrative and Life History 7:3-38, 1997.
Lee, S. H., Kuo, C. P., Hsiao, C. Y., Lu, Y. C., Hsu, M. Y., Kuo, P. C., ... & Lee, M. C. (2013). Development of a Chinese childbearing attitude questionnaire for infertile women receiving in vitro fertilization treatment. Journal of Transcultural Nursing24(2), 127-133.
Matysiak, A., & Vignoli, D. (2008). Fertility and women’s employment: A meta-analysis. European Journal of Population/Revue européenne de Démographie, 24(4), 363-384.
Munhall, P. L. (2012). Nursing research. Jones & Bartlett Learning.
Oyediran, K., Isiugo-Abanihe, U. C., & Bankole, A. (2006). Correlates of spousal communication on fertility and family planning among the Yoruba of Nigeria. Journal of Comparative Family Studies37(3), 441-460.
United Nation (2019). World population prospects the 2019 revision (2019). Department of Economic and Social Affairs.
Upadhyay, U. D., & Karasek, D. (2012). Women's empowerment and ideal family size: an examination of DHS empowerment measures in Sub-Saharan Africa. International Perspectives on Sexual and Reproductive Health38(2), 78-90.
Yee, L., & Simon, M. (2010). The role of the social network in contraceptive decision-making among young, African American and Latina women. Journal of Adolescent Health47(4), 374-380.