ارائه الگوی پارادایمی خودسانسوری در نهادهای حاکمیّتی ایران

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشجوی دکتری گروه جامعه‌شناسی (جامعه‌شناسی اقتصاد و توسعه)، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

اهداف: نگاهی واقع‌بینانه نسبت به پدیده خودسانسوری در نهادهای حاکمیتی و شناسایی عوامل مؤثر بر آن هدف اصلی این تحقیق است. روش‌ مطالعه‌: این تحقیق، در چارچوب پارادایم تفسیری با رویکرد کیفی و برمبنای روش گراندد تئوری عینی‌گرا و با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ‌ساختاریافته به مطالعه روابط‌عمومی‌های نهادهای حاکمیتی در شهر یزد پرداخته است. بر این اساس، ۲۳ نفر از افراد دارای حداقل 5 سال سابقه تصدّی مسؤولیّت اطلاع‌رسانی در نهادهای حاکمیّتی با استراتژی نمونه‌گیری هدفمند به صورت تدریجی و همگن با حداکثر تنوّع و همچنین با بهره‌مندی از استراتژی گلوله‌برفی و نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند. یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق حاکی است از مجموع 208 مفهوم باشد از گزاره‌های ناشی از متون مصاحبه‌ها، 24 مقوله فرعی و ۸ مقوله اصلی به دست آمده است. پدیده هسته‌ ای برآمده از مقولات این تحقیق نشان دهنده یک «تبادل مشروعیّت‌بخش» در فرایند خودسانسوری در نهادهای حاکمیّتی شهر یزد است. نتیجه‌گیری: نتایج نهایی این پژوهش بیانگر تلفیق ابعاد فردی و ساختاری در پدیده خودسانسوری در نهادهای حاکمیّتی است. به نظر می‌رسد افراد در راستای منفعت‌طلبی‌های فردی و گروهی و در زیر فشار الزامات ساختاری، تدبیراندیشی کرده و با حرکت در مسیر تبعیت و تأیید در سطوح فردی، سازمانی یا فراسازمانی، در نهایت به تبادلی مشروعیّت‌بخش تن می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Paradigmatic Model of Self-Censorship in Iranian Government Institutions

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Farahmand 1
  • Saeed Dashtizad 2
1 Associate Professor, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
2 Ph.D. Candidate, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Objectives: The present study seeks to achieve a realistic view of the phenomenon of self-censorship in government institutions in Iran and identify the factors affecting it. Methods: In the framework of an interpretive paradigm with a qualitative approach, based on the objective method of grounded theory and using a semi-structured interview tool, this study examines the relationships and generalities of government institutions in Yazd. Accordingly, 23 individuals with 5 years of experience in information dissemination in government institutions were selected gradually and homogeneously using a purposeful sampling method with maximum diversity as well as snowball and theoretical sampling. Results: The findings of this study indicate that out of a total of 208 concepts constructed from statements derived from interview texts, 24 sub-categories and 8 main categories were obtained. The core phenomenon obtained from the categories of this research indicated a "legitimizing exchange" in the process of self-censorship in government institutions of Yazd. Conclusion: The final results of this study indicate a combination of individual and structural dimensions in the phenomenon of self-censorship in government institutions. Individuals seem to think in terms of individual and group interests and under the pressure of structural requirements, and by moving in the direction of obedience and approval at the individual, organizational or extra-organizational levels, they finally agree to a legitimizing exchange.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-censorship
  • Government institutions
  • Government agencies
  • Public relations
  • Information

مراجع

فلیک، ا. (1391). درآمدی بر تحقیق کیفی. (ه. جلیلی، مترجم) تهران: نشرنی.
اشتراوس، ا؛ و کوربین، ج. (1391). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریة زمینه‌ای. تهران: نشرنی.
ایمان، م. (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ایمان، م. (1391). روش‌شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
پارسایی، م. امیری، ع. زارعی، م. یزدانی، ح؛ و توکّلی، ع. (1398). تملّق سازمانی در سازمان‌های دولتی. فصلنامة مطالعات رفتار سازمانی، ۸ (۲)، 59-37.
پریشان، ج؛ و سلمان‌پور، ا. (1392). مطالعة تطبیقی دسترسی به اطّلاعات دولتی در ایران و کشورهای پیشرو آزادی اطّلاعات. فصلنامة علوم خبری، ۶، 128-102.
جابر انصاری، م. نجف‌بیگی، ر. الوانی، م. (1395). راهکارهای ارتقای اعتماد عمومی در سازمان‌های دولتی. فصلنامة مطالعات قدرت نرم، ۶ (۱۵)، 14-1.
حیدرآقائی، ز. (1397). شناسایی و تبیین پدیدة خودسانسوری در سازمان و ارائه الگویی برای آن (پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد مدیریّت بازرگانی، دانشکده صنایع و مدیریّت، دانشگاه شاهرود).
روحانی، ح. (1397). سخنرانی رییس جمهوری اسلامی ایران در نشست هم‌اندیشی مقامات ارشد دولتی. پورتال اطلاع‌رسانی دولت.
ساعی، م. (1399). موانع ساختاری و حرفه‌ای نظارت رسانه‌ای بر کنش دولت در ایران. فصلنامة مطالعات فرهنگ و ارتباطات، ۲۱ (۵۰)، پیاپی‌ ۸۲، 66-33.
شاهمرادی، م. صالح طبری، ز. صالح طبری، ک؛ و موسوی‌نیا، ع. (1396). چاپلوسی سازمانی پارادایمی مخرّب بر بهره‌وری کارکنان در سازمان. اوّلین کنفرانس بین‌المللی الگوهای مدیریّت در عصر پیشرفت، تهران.
صلواتیان، س. نعمتی‌ انارکی، د؛ و نیستانی اصفهانی، ک. (1395). عوامل مؤثر بر سکوت سازمانی نیروهای رسانه‌ای بر مبنای تجربة کارکنان ادارة کل روابط‌عمومی‌ سازمان صداوسیما. فصلنامة مدیریّت دولتی، ۸ (۴)، 690-665.
عقیلی و. (1397). نقش رسانه‌های نوین در توسعة سیاسی کشورهای جهان سوم. فصلنامة توسعة اجتماعی، ۱۲ (۳)، 246-235.
کرسول، ج. (1391). روش و طرح تحقیق کیفی، انتخاب از میان پنج رویکرد. (ط. حسنقلی‌پور، ا. الهیاری و م. براری، مترجمان). تهران: انتشارات نگاه دانش.
محسنیان‌راد، م؛ و قدیمی، ا. (1388). آسیب‌شناسی روابط ‌عمومی در ایران. فصلنامة علوم اجتماعی، ۴۷، 123-76.
محمدی، ا. مظفری، ا. خرازی محمدوندی آذر، ر. (1398). جایگاه جریان‌سازی خبری روابط‌عمومی‌ها در جامعه. فصلنامة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، ۱۱ (۴)، 98-87.
نرگسیان، ع. هژبرافکن خلاری، ح؛ و معینی کربکندی، م. (1394). مطالعة تأثیر رسانه‌های اجتماعی آنلاین بر شفّافیّت و اعتماد عمومی با اثر میانجی‌گری مشارکت عمومی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تهران). فصلنامة مدیریّت دولتی، ۷ (۳)، 656-637.
نصرتی، م. (1399). واکاوی تأثیرات سراسربینی و خودسانسوری در پرتو نقد هنر خویشتن. فصلنامة شعرپژوهی بوستان ادب، ۱۲ (۱)، پیاپی ۴۸، 290-262.
نیرومند، ل. (1392). اطلاع‌رسانی به‌موقع روابط‌عمومی‌ها و رضایت کارکنان و اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی (استان تهران)، فصلنامة مطالعات رسانه‌ای، ۸ (۲۳)، 7۶-65.
 
 
 
Bar-Tal, D. (2017). Self-Censorship in Contexts of Conflict: Theory and research. Springer International Publishing AG.
Benziman, Y. (2017). The Difficulty of Determining Self-Censorship in Fiction Texts. In D. Bar-Tal, R. Nets-Zehngut, & K. Sharvit (Eds.), Self-censorship in contexts of conflict: Theory and research (pp. 207–220). Springer International Publishing AG.
Dovbysh, O. (2021). New gatekeepers in town: How groups in social networking sites influence information flows in Russia’s provinces. Social Media+ Society, 7(2), 1–11.
Downs, A. (1957). An Economic Theory of Democracy, New York: Harper & Row.
Hamiri, B., Eldad, S., & Bar-Tal, D. (2017). Self-censorship of Conflict-related Information in the Context of Intractable Conflict. In D. Bar-Tal, R. Nets-Zehngut, & K. Sharvit (Eds.), Self-censorship in contexts of conflict: Theory and research (pp. 57–84). Springer International Publishing AG.
Holloway, I., & Galvin, K. (2016). Qualitative research in nursing and healthcare. New York City: John Wiley & Sons.
Kurt W. B., & Morton D. B. (1964). Plasma Lipid Responses to Leadership, Conformity, and Deviation. in Psychological Apflroaches to Social Behavior, ed. P. H. Leiderman and D. Shapiro, Stanford: Stanford University Press, 24-42.
Lee, F. L., & Chan, J. (2009). Organizational production of self-censorship in the Hong Kong media. The International Journal of Press/Politics, 14(1), 112-133.
Miller, B. (2018). Delegated Dictatorship: Examining the State and Market Forces behind Information Control in China (Doctoral dissertation, University of Michigan.).
Open Data Index Report. (2015). Retrieved from: index.okfn.org/place
Open Government Index Report. (2015). Retrieved from: http://worldjusticeproject.org/open-government-index
Pliskin, R., Nets-Zehngut, R. & Bar-Tal, D. (2016). Self-Censorship in Conflicts: Israel and the 1948 Palestinian Exodus. In D. Bar-Tal, R. Nets-Zehngut, & K. Sharvit (Eds.), Self-censorship in contexts of conflict: Theory and research (pp. 479–499). Springer International Publishing AG.
Nets-Zehngut, R., Pliskin, R., & Bar-Tal, D. (2015). Self-censorship in conflicts: Israel and the 1948 Palestinian exodus. Peace and Conflict: Journal of Peace Psychology, 21(3), 479–499.
Rožukalne, A. (2020). Self-censorship in Latvian journalism: A research note. European Journal of Communication, 35(1), 60-64.
Schimpfössl, E., & Yablokov, I. (2020). Post-socialist self-censorship: Russia, Hungary and Latvia. European Journal of Communication, 35(1), 29-45.
Vered, S., Ambar, E., Fuxman, S., Hanna, E. N. A., & Bar-Tal, D. (2017). Between solidarity and openness: Self-censorship in education. In D. Bar-Tal, R. Nets-Zehngut, & K. Sharvit (Eds.), Self-censorship in contexts of conflict: Theory and research (pp. 157–184). Springer International Publishing AG.
Zeveleva, O. (2020). Towards a Bourdieusian sociology of self-censorship: What we can learn from journalists adapting to rapid political change in Crimea after 2014. European Journal of Communication, 35(1), 46-59.
 
جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی
دوره 8، شماره 18
اسفند 1400
صفحه 321-347

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار