واکاوی چگونگی مدیریت منابع مالی در خانواده‌های ناتنی، یک نظریه‌‌ی زمینه‌ای

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشیار جمعیت‌شناسی، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

خانواده‌‌ی ناتنی به‌‌جهت ساختار متفاوت خود نسبت‌‌به خانواده‌های حاصل از ازدواج اول، دارای وضعیت پیچیده‌تری است. یکی از ابعاد حائز اهمیت این نوع از خانواده‌ها که بر روابط زوجین، والد ناتنی- فرزند ناتنی و به‌طورکلی ساختار خانواده اثرگذار است، کنترل مسائل پولی و مالی است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف واکاوی چگونگی مدیریت منابع مالی در خانواده‌های ناتنی طراحی شده است. روش پژوهش، کیفی و به شیوه‌‌ی نظریه‌‌ی زمینه‌ای انجام شده است. 15 نفر از مردان ساکن در شهر اصفهان که دارای تجربه‌‌ی ازدواج مجدد پس از طلاق و زندگی در خانواده با حضور فرزند ناتنی بودند، به‌‌صورت هدفمند و به شیوه‌‌ی نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند. داده‌های پژوهش ازطریق مصاحبه‌های عمیق گردآوری و با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. نتایج نشان داد مردان در پی عواملی از جمله انتظارات مالی تحمیلی، وارسی تخصیص منابع مالی، حمایت‌های مالی نامناسب، اعمال قدرت زنان و... دچار نوعی هراس شده بودند که به‌زعم آنان منجر به خدشه‌دار شدن ساختار سنتی خانواده شده، اقتدار و محوریت تصمیم‌گیری از آن-ها سلب شده بود. در این ‌میان، زنان نیز به‌طور ویژه با کسب سرمایه‌‌ی اقتصادی وارد رقابت با مردان شده و با شیوه‌های قدرت‌مدارانه مدیریت امور مالی، فضای رقابتی خانواده را تشدید کرده بودند. اگرچه راهبردهای اتخاذشده منجر به توافق‌های مصلحتی میان زوجین شده بود، اما ازآنجاکه کنترل مسائل پولی ناشی از وجود فرزندان ناتنی است، به ‌نظر می‌رسد رقابت بر سر کسب اقتدار اقتصادی در خانواده‌های ناتنی دائمی است؛ در نتیجه منجر به قطبی شدن فضای خانواده می‎شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of How Financial Resources Are Managed in Stepfamilies Taking A Grounded Theory Approach

نویسندگان [English]

  • Maryam Maryam Kazemi Sahlavani 1
  • Maliheh Alimondegari 2
  • Ali Ali Ruhani 3
1 .A in Demography, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
2 Associate Professor of Demography, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran.
3 Associate Professor of Sociology, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

The stepfamily is more complex than the families resulting from the first marriage due to its different structure. One of the important dimensions of this type of family which affects the relationship between the couples, the step-parent and the step-child and the family structure in general, is the control of monetary and financial issues. Therefore, the present study was designed to investigate how financial resources are managed in stepchildren. The research method is qualitative and takes the grounded theory approach. Fifteen men living in Isfahan who had the experience of remarriage after divorce and living in a family with stepchildren were purposefully selected by theoretical sampling. Research data were collected through in-depth interviews and analyzed using open, axial and selective coding. The results showed that men, due to factors such as imposed financial expectations, checking the allocation of financial resources, inadequate financial support, exercising women's power, etc., had a kind of fear that they believed had damaged the traditional family structure and authority and the centrality of the decision was taken away from them. Meanwhile, women, in particular, competed with men by gaining economic capital and intensifying the competitive environment of the family through powerful financial management methods. Although the strategies adopted led to expedient agreements between the couples, since the control of monetary issues arises from the existence of stepchildren, the competition for economic power in stepchildren seems to be constant, leading to the polarization of the family environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Remarriage
  • Stepfamily
  • Financial Management
  • Economic Behavior
  • Men

مراجع

ستراوس، انسلم و کربین، جولیت (1395). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه‌ی زمینه‌ای. ترجمه ابراهیم افشار. تهران: نشر نی.
ریتزر، جرج (1374). نظریه‌ی جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمه‌ی محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
سالنامه‌ی آمارهای جمعیتی (1399)، تهران، سازمان ثبت احوال کشور.
سفیری، خدیجه و آراسته، راضیه (1387). «بررسی رابطه‌ی سرمایه‌ی اقتصادی زنان با نوع روابط همسران در خانواده». مجله‌ی علمی و پژوهشی تحقیقات زنان، 2(1)، 147-114.
علیرضانژاد، سهیلا. خاکپور، سحر و فتحی، سروش (1393). «سرمایه‌ی اقتصادی و جنسیت در خانواده: مطالعه‌ای بر کنترل منابع مالی در خانواده‌های شهر تهران». برنامه‌ریزی رفاه و توسعه‌ی اجتماعی، 6 (21)، 190-157.
گیدنز، آنتونی (1394). جامعه‌شناسی. ترجمه‌ی حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
محمدی، بیوک (1393). «الگوی سنتی ساختار قدرت در برخی خانواده‌های ایرانی». پژوهش‌نامه‌ی زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 5 (2)، 111-137.
محمدی، زهرا (1396). بررسی چالش‌های پیش ‌روی زوج‌های دارای فرزند در ازدواج مجدد. (پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه علامه طباطبائی).
یکله، معصومه. محسن‌زاده، فرشاد و زهراکار،کیانوش (1397). «مطالعه‌ی کیفیت ازدواج مجدد پس از طلاق (رویکرد داده‌بنیاد)». فصل‌نامه‌ی مددکاری اجتماعی، 7 (3)، 31-17.
 
 
 
Adler‐Baeder, F., & Higginbotham, B. (2004). Implications of remarriage and stepfamily formation for marriage education. Family Relations, 53(5), 448-458.
Coleman, M., & Ganong, L. H. (1989). Financial management in stepfamilies. Lifestyles, 10(3), 217-232.
Coleman, M., Ganong, L., & Fine, M. (2000). Reinvestigating remarriage: Another decade of progress. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1288-1307.
Crapo, J. S., Turner, J. J., Kopystynska, O., Bradford, K., & Higginbotham, B. J. (2021). Financial stress and perceptions of spousal behavior over time in remarriages. Journal of Family and Economic Issues, 42(2), 300-313.
Eeden-Moorefield, B. V., & Pasley, B. K. (2013). Remarriage and stepfamily life. In Handbook of marriage and the family (pp. 517-546). Springer, Boston, MA.
Fishman, B. (1983). The economic behavior of stepfamilies. Family relations, 359-366.
Goetting, A. (1982). The six stations of remarriage: developmental tasks of remarriage after divorce. Family Relations, 31(2): 213-222.
Gold, J. M. (2016). Understanding the experiences of husbands in step-couples: implications for strengthening stepfamily marriages. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 24(4): 415-419.
Hobart, C. (1991). Conflict in remarriages. Journal of Divorce & Remarriage, 15(3-4), 69-86.
Jacobson, D. (1993). What's fair? Concepts of financial management in stepfamily households. Journal of divorce & remarriage, 19(3-4), 221-238.
Kreyenfeld, M. & Heintz-Martin, V. (2011). Economic conditions of stepfamilies from a cross-national perspective. Zeitschrift für Familienforschung, 23(2), 128-153.
Lown, J. M., & Dolan, E. M. (1988). Financial challenges in remarriage. Lifestyles, 9(1), 73-88.
Messinger, L. (1976). Remarriage between divorced people with children from previous marriages: A proposal for preparation for remarriage. Journal of Marital and Family Therapy, 2(2), 193-200.
Robinson, B. E. (1984). The contemporary American stepfather. Family Relations, 33(3), 381–388.
Schmiege, C. J., Richards, L. N., & Zvonkovic, A. M. (2001). Remarriage: For love or money? Journal of Divorce & Remarriage, 36(1-2), 123-140.
Schweizer, V. (2020). Age variation in the remarriage rate, 1990 & 2018. National Center for Family & Marriage Research, Family Profile No. 13, 1-2.
Smock, P. J., & Schwartz, C. R. (2020). The demography of families: A review of patterns and change. Journal of Marriage and Family, 82(1), 9-34.
Sweeney, M. (2010). Remarriage and stepfamilies: strategic sites for family scholarship in the 21st century. Journal of marriage and family, 72(3): 667- 684.
Valentina, D. (2012). Stepfamilies and management of financial resources. Italian Sociological Review, 2(2), 94.
Zelizer, V. A. (1989). The social meaning of money:" special monies". American journal of sociology, 95(2), 342-377.
 
جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی
دوره 9، شماره 19
شهریور 1401
صفحه 131-158

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار