طراحی و اعتباریابی پرسشنامه‌ی سنجش مشکلات سمن‌های حوزۀ مسائل اجتماعی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

3 استاد جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

4 استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تبریز، ایران

چکیده

چکیده
هرچند آمارها نشان از رشد تعداد سمن‌ها در کشور دارد اما این توسعۀ کمی، همراه با توسعۀ کیفی نبوده و در واقعیت، همخوانی بین تعداد سمن‌ها با عملکردشان وجود ندارد و با مشکلات فراوانی در مسیر تحقق اهدافشان دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اهداف: هدف پژوهش حاضر در مرحله اول شناسایی مهم‌ترین مشکلات سمن‌های حوزۀ مسائل اجتماعی در شهر تبریز و در مرحلۀ بعد طراحی و اعتباریابی پرسشنامه، جهت رتبه‌بندی این مشکلات است. روش مطالعه: در پژوهش حاضر برای شناسایی مهم‌ترین مشکلات سمن‌ها، از روش مشارکت عملی (کارگاه مسأله‌یابی) استفاده ‌شده که این امر از طریق مشارکت 49 نفر از مدیران سمن‌های حوزۀ مسائل اجتماعی شهر تبریز در سال 1400 حاصل گردید. مجموعه مشکلات ذکرشده توسط مدیران از طریق نرم‌افزار مکس کیودا  مورد تحلیل قرار گرفت که یافته‌ها در قالب 254 گزاره، 18 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی کدگذاری گردید سپس بر اساس گزاره‌های نوشته‌شده توسط خود شرکت‌کنندگان، سنجه‌ها تدوین گردید، درواقع مقولات فرعی، مبنای طراحی سنجه‌های پرسشنامه قرار گرفت. در مرحلۀ بعد برای بررسی پایایی و روایی پرسشنامه، از نرم‌افزار اسمارت پی آل اس  استفاده گردید. یافته‌ها: بنابر نتایج برازش مدل، پرسشنامه طراحی‌شده واجد پایایی و روایی بوده و می‌توان نتایج حاصل از کاربرد آن را معتبر دانست. برای رتبه‌بندی مشکلات، پرسشنامه برای تمامی مدیران سمن‌های حوزۀ آسیب‌های اجتماعی شهر تبریز ارسال گردید. نتیجه‌گیری: نتایج رتبه‌بندی مشکلات سازمان‌های مردم‌نهاد ازنظر مدیران (133 مدیر) نشان داد که مؤلفه‌های 1- نداشتن مکان ثابت و اجاره‌بهای مکان 2- عدم‌وجود فرهنگ کار گروهی در جامعه و اعضا 3- قوانین دست‌وپا گیر و عدم‌وحدت رویۀ دستگاه‌های دولتی 4- کمبود اعتبار و منابع مالی و پرداخت نشدن هزینه‌ها 5- عدم‌آگاهی و آشنایی با فلسفۀ وجودی و ماهیت سمن‌ها در جامعه، به ترتیب مهم‌ترین مشکلات سمن‌های مذکور به‌شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and Validating a Questionnaire for Measuring the Problems of NGOs in the Field of Social Problems

نویسندگان [English]

  • khadijeh Hatami Kheljan 1
  • Maryam Ghazinejad 2
  • Susan Bastani 3
  • Firouz Rad 4
1 Ph.D. in Sociology, Al-zahra University, Tehran Iran
2 Associate Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Social and Economic Sciences, Al-Zahra University, Tehran, Iran
3 Professor of Sociology, Department of Social Sciences, Faculty of Social and Economic Sciences, Al-Zahra University, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Humanities, Payame Noor University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Although the statistics show the growth of the number of NGOs in the country, this quantitative development is not accompanied by qualitative development, and in reality, there is no match between the number of the NGOs and their performance, and they are struggling with many problems on the way to achieving their goals. The purpose of the present research is to identify the most important problems of the NGOs in the field of social problems in Tabriz City and design and validate a questionnaire to rank these problems. Research method: To identify the most important problems, the method of practical participation was used, which was achieved through the participation of 49 non-governmental organization managers in the field of social problems in Tabriz City in 2021. The set of problems mentioned by the managers was analyzed through Maxqda Software, and the findings were coded in the form of 254 concept codes, 18 sub-categories, and 4 main categories. Then based on the concept codes written by the participants, items were compiled. Then, the subcategories were the basis for designing the questionnaire items. In the next step, Smart PLS Software was used to check the reliability and validity of the questionnaire. According to the model fitting results, the designed questionnaire has reliability and validity. The results of rating the problems from the point of view of managers (133 managers) showed that the components, 1- Not having a fixed place and the rent of the place, 2- Lack of teamwork culture in the society and members, 3- Cumbersome laws and lack of unanimity of government institutions, 4- Lack of credit and financial resources and non-payment of costs, and 5- Lack of awareness of the existential philosophy and the nature of the NGOs ARE considered to be the most important problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • NGOs
  • Problems
  • Questionnaire design
  • Ranking
  • Validation

مراجع

جباری، حبیب (1387). مشارکت و فقر: تحلیل جامعه‌شناختی نقش مشارکت اجتماع مدار بر امکان خروج از فقر در شهر تبریز، رسالة دکتری دانشگاه تهران.
جوانی، خدیجه، بوزرجمهری، خدیجه، شایان، حمید، قاسمی، مریم (1396). وضعیت سازمان‌های مردم‌نهاد در روستاها: فرآیند شکل‌گیری، آثار و پیامدها منطقه موردمطالعه روستاهای شهرستان رشتخوار. پژوهش‌های روستایی، 8(1)، 167-152.
جوانی، فاطمه (1390)، بررسی رابطه دولت و سازمان‌های مردم‌نهاد با رویکرد شیگتومی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد تهران شمال.
حاتمی خلجان، خدیجه، قاضی نژاد، مریم، راد، فیروز، باستانی، سوسن (1399). فراتحلیل پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه سازمان‌های مردم نهاد، با تأکید بر علل مشارکت افراد در این سازمان‌ها، جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 9(2)، 46-23.
حبیب‌پور، کرم (1398). الگوی رابطه بین دولت و سازمان‌های غیردولتی در سیاست‌گذاری اجتماعی ایران، جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 6(13)، 255-231.
حسن‌پور، آرش، قاسمی، وحید (1396). ساخت، طراحی و برازش مدل و ارائه سنجه‌ای برای سنجش سرمایه فرهنگی. مجله جامعه‌شناسی ایران، 17(1-2)،95-55.
داوری، علی، رضازاده، آرش (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
دولت‌آبادی، عشرت، شعبانی، فاطمه (1379). موانع ساختاری NGO ها در ایران. ماهنامه نافه. پیاپی 5-7، 54-48.
رازقی، لطفی. خاچکی، بهنام (1397). تحلیل جامعه‌شناختی چالش‌های بقا و پایداری سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه آسیب‌های اجتماعی، با تأکید بر رابطه آن‌ها با دولت. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 5(11)، 128-97.
فلاح، مه‌لقا (1381). تقویت ارتباط تشکل‌ها با دولت، شهرداری‌ها و سازمان‌های محلی. مجموعه مقالات ارتباط تشکل‌های داوطلبانه مردمی با دولت، 130-121.
عنابستانی، علی‌اکبر، شایان، حمید، جلالیان، حمید، تقی لو، علی، خسروبیگی، رضا (1391). تحلیل عوامل ساختاری مؤثر بر مشارکت روستاییان در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی شهرستان ایجرود-استان زنجان. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی), 12(24)، 45-25.
مسعودنیا. حسین (1384). جامعۀ مدنی و نهادهای غیردولتی در ایران. علوم اداری و اقتصاد، (2) 17، 135-119.
مقیمی، سیدمحمد (1387). اخلاق سازمانی، جوهره فرهنگ‌سازمانی کارآمد، فرهنگ مدیریت، شماره 17، 88-63.
مقیمی، سید محمد (1382). سازمان‌های غیردولتی کارآفرین. مجله فرهنگ مدیریت، 3، 124-95.
 مدبر، روح‌الله، ذاکریان، مهدی، (1394). نقش تشکل‌های غیردولتی جوانان «YNGOs» در کسب منافع ملی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان شماره 29، 96-77.
یعقوبی، الهام. محمدی، سارا، نوشیروان بابلی، پگاه، خانمحمدی، هادی (1400). تحلیل تأثیر و تأثر اهم مسائل سازمان‌های مردم‌نهاد در ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، ۱۱ (40)،  100-74.
 
 
 
Abdelkarim, R.T. (2002). The Long Term Financial Sustainability of the Palestinian NGO sector. Welfare Association Consortium 1-32.
Achola A, E. (2017). Influence of financial sustainability factors on growth of NGOs in Kenya (Doctoral dissertation, Maseno University).
Arnstein, S. R. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Institute of planners, 35(4), 216-224.
Aschari-Lincoln, J. & Jäger, U. P. (2016). Analysis of determinants of revenue sources for international NGOs: Influence of beneficiaries and organizational characteristics. Nonprofit and Volun      -tary Sector Quarterly, 45(3), 612-629.
Bhattacharya, S. (2016). Civil society in Pakistan: functioning and challenges. South Asian Journal of Multidiscipli        -nary Studies, 3(3), 24-45.
Edwards, M. (2000). NGO rights and responsibilities. A new deal for global governance. London: The Foreign Policy Centre.
Hailey, J. & Salway, M. (2016). New routes to CSO sustainability: the strategic shift to social enterprise and social investment. Development in Practice, 26(5), 580-591.
Hair, Joseph et all. (2014) A primer on partial least squares structural equation modeling (SMART PLS-SEM), SAGE Publications.
Huang, Y. Zhou, L. & Wei, K. (2011). 5.12 Wenchuan earthquake recovery government policies and NGOs' participation. Asia Pacific Journal of Social Work and Development, 21(2), 77-91.
Maboya, M. (2017). Exploring the funding challenges and financial sustainability trends of selected non-profit organisations in South Africa (Doctoral dissertation, University of Pretoria).
Najam, A., Young, D. R., Koenig, B. L& Fisher, J. (1999). Strategy and structure in managing global associations. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizat        -ions, 10(4), 323-343.
Onsongo, G. K. (2012). Strategies adopted by Non governmental organizations to achieve Financial sustainability in Kenya (Doctoral dissertation).
Salamon, L. M. (1999). America's nonprofit sector: A primer. Foundation Center Publishing.
Sitek, A. (2013). Role of NGOs on Rural Areas in Poland. Economic and Social Development: Book of Proceedings,774- 807.
جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی
دوره 9، شماره 20
اسفند 1401
صفحه 81-105

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار